Nhà sản xuất phim có vai trò quan trọng như thế nào?

Một thành phần đặc biệt quan trọng, là người tạo lập và xúc phát triển phim từ lúc còn trứng nước đến thời điểm thành phim nhưng chưa bao giờ được nhắc đến: nhà sản xuất phim (film producer), nếu như vai trò này không quan trọng? Đã đến thời điểm điện ảnh Việt Nam nhìn lại kết quả này.

Mỗi năm hai trường đào tạo về điện ảnh Việt Nam là Trường sàn diễn – nghệ thuật thứ bảy Hà Nội và thành thị Hồ Chí Minh cho “ra lò” hàng loạt đạo diễn, đào hát điện ảnh tương lai, nhưng cả hai trường và tất thảy cơ sở làm phim trên cả nước đều chưa bao giờ đặt ra kết quả đào tạo nhà sản xuất, một vai trò gần như đồng ý sự thành liệt của một bộ phim. Vì lý do gì lại như vậy?

Vai trò của nhà sản xuất phim

Từ trước chúng ta vẫn quen với bí quyết phim thời bao cấp. Tiền được rót từ ngân sách xuống các hãng phim, đương nhiên các hãng phim là các nhà sản xuất phim. Các đạo diễn, ekip nào được chọn làm phim sẽ được quyết định bởi chỉ đạo hãng phim, sau đó đạo diễn còn đượcchọn đào kép, phát biểu hoạch định, kinh phí…

Để hỗ trợ cho việc sản xuất này, một thành phần mới được sinh ra: chủ nhiệm. Vai trò của chủ nhiệm là ôm cặp tiền đi theo đoàn phim để chi trả giá thành, đào kép, phục trang, bối cảnh…

Đấy là những bộ phim tương đối “xa xỉ”, thường là phim nhựa, và phim có những nguồn kinh phí lớn. Còn trong những phim có nguồn kinh phí “hạn hẹp ”, thì đạo diễn đóng luôn vai trò của chủ nhiệm.

Kinh phí làm phim được khoán “một cục” cho đạo diễn. Người này đóng vai trò từ lúc chính sửa kịch bản, liên hệ chọn ekip, đào kép đến chi trả catse lẫn việc trả tiền cơm cho đoàn phim hàng ngày.

Điều này đồng nghĩa với việc các đạo diễn đựoc thỏa sức tự tung tự tác, từ việc cắt xén bối cảnh, nhân vật đến việc tùy ý trả tiền cho đào kép, và đã không hiếm diễn viên phải “ngậm đắng nuốt cay” với số catse quá ít ỏi, để không mất mối quan hệ và những vai diễn tiếp theo. Hoặc có những bộ phim đến mấy chục tập mà chỉ quanh quẩn, nghèo khó với vài bối cảnh sơ sài, đạo cụ chắp vá, nhân vật lưa thưa..

Kết quả khác nảy sinh là đào kép được gọi là “nổi danh ”, tức là được đóng nhiều phim, thường gặp nhiều trên truyền hình, không phải là những đào kép tài năng, mà là những đào hát “ngoan”, biết lấy lòng các đạo diễn và không bao giờ thắc mắc chuyện tiền nong.

Một cảnh trong bộ phim: Người Mỹ trầm lặng

Hãy thử nhìn lại những bộ phim ngoại quốc, bao giờ tên của nhà sản xuất cũng được nói đến đầu tiên, cùng với tên đạo diễn. Hay như một ví dụ điển hình nhất, trong bộ phim Người Mỹ Trầm Lặng được sản xuẩt ở Việt Nam, để chọn được diễn viên Hải Yến vào vai Phượng, đạo diễn Phillip Noyce đã phải chiến đấu cho Hải Yến vì nhà sản xuất lại muốn chọn diễn viên châu Á đang nổi là Lucy Liu, một trong ba cô thám tử của “Những thiên thần của Charli”, để đảm bảo cho sự kết quả tốt cho bộ phim. Sau nhiều nỗ lực, Hải Yến cuối cùng đã đựợc chọn vào vai Phượng, sau khi một biên bản được ký bởi ba nhà sản xuất.
Vậy vai trò của nhà sản xuất phim là gì? Họ có khả năng là người chủ đầu tư, hoặc là người có được một dự án, sau đó họ đứng ra kêu gọi chủ đầu tư, tìm đối tác và bắt đầu sản xuất.

Để làm được một nhà sản xuất phim chuyên nghiệp, người này phải thấy đựoc tính khả thi của dự án, hiểu người, hiểu công việc và quan trọng phải biết làm gì, với ai để cho việc làm hiệu quả, đáng “đồng bạc bát gạo”… Đồng thời bản thân họ phải là người có uy tín để tạo được lòng tin cho các nhà đầu tư.

Người sản xuẩt phải hiểu được sở trường của các đạo diễn để giao phim cho họ, đồng thời giúp họ tìm đào hát, đối tác. Và dĩ nhiên họ phải gánh phần bổn phận về số tiền cũng như tất cả những chuyện “cái kim, sợi chỉ” khác, để đạo diễn được hoàn toàn yên tâm làm “nghệ thuật vị nghệ thuật”.

Khi nêu kết quả này ra, người nghe có thể sẽ nói ngay rằng vai trò này vẫn có và vẫn đang tồn tại. Xin thưa, chủ nhiệm không phải là nhà sản xuất, còn chỉ huy các hãng phim, những người chẳng bao giờ bước chân ra hiện trường cũng không bao giờ là nhà sản xuất phim chuyên nghiệp cả.

Chúng ta vốn vẫn đang quen với việc chẳng biết các nhà làm phim đã sử dụng kinh phí tổn của những bộ phim tiền tỷ như thế nào, và sau đó cũng chẳng biết bộ phim đấy như thế nào nốt, vì chúng chỉ được chiếu cho các nhà làm phim, nhà phê bình xem rồi xếp kho chờ… đi tham dự liên hoan phim.
Điều đó có khả năng khả thi với những bộ phim nhà nước mang nhiều tính chất tuyên truyền hơn giải trí, nhưng sẽ ra sao với các bộ phim tư nhân, yêu sách tính thương mại cao. Nhất là trong thời khắc này, khi mà phong trào làm phim tư nhân và phim có đầu tư ngoại quốc đang rần rộ!

Chia sẻ Google Plus

About Vũ Hoàn

Ngoan hiền, dễ mến, yêu màu đỏ, sống nội tâm, thích chia sẽ, hay khóc thầm, nhưng không gay và vô cùng tốt bụng. "Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình".